Alcohol en hersenen
Alcohol heeft invloed op de hersenen in hun geheel en op bepaalde zones in het bijzonder. Een overzicht:
- Alcohol is een verdovend middel en werkt dus ook verdovend op alle hersencellen, waardoor de communicatie tussen de neuronen vertraagt. De hersencellen gaan anders functioneren. Op termijn zullen er ook hersencellen verloren gaan. Het verlies aan hersenweefsel wordt zeer duidelijk vanaf het dagelijks drinken van 6 glazen. Dit verlies heeft o.a. te maken met het feit dat alcohol giftig is voor de hersencellen en met tekorten aan vitamine B1, als gevolg van alcoholgebruik. Jarenlang overmatig drinken zorgt voor het krimpen van de hersenen. Bij zeer zware drinkers kan het volume met 10 tot 15% afnemen, na 10 tot 15 jaar.
- Alcoholgebruik heeft een sterke invloed op de frontale cortex (voorste gedeelte van de hersenen). Dit gedeelte is verantwoordelijk voor zelfcontrole en het sociale functioneren, maar ook voor doelgericht handelen, redeneren en problemen oplossen. Schade aan de frontale cortex zorgt dus voor een achteruitgang in intellectuele vaardigheden. Door het verminderen van de zelfcontrole is er meer kans op impulsieve reacties en zijn er minder remmingen, o.a. om verder te blijven drinken.
- O.a. door het effect op de hippocampus worden herinneringen van het korte termijn geheugen niet doorgegeven aan het lange termijn geheugen. Hierdoor ontstaan black-outs. Langdurig drinken heeft dikwijls ook belangrijke gevolgen voor de geheugenwerking in het algemeen.
Zie ook: geheugenstoornissen - De invloed van alcohol op het cerebellum (kleine hersenen, achteraan het hoofd) zorgt voor stoornissen in motoriek, coördinatie en evenwicht. Dit is reeds merkbaar wanneer iemand eenmalig stevig doordrinkt. Langdurig overmatig drinken kan soms leiden tot permanente beschadigingen.
- De medulla in de hersenstam is verantwoordelijk voor een aantal autonome functies zoals ademhaling en hartslag. Wanneer dit gedeelte verdoofd wordt door veel drinken kan er coma optreden en kan men overlijden. Vooral binge drinkers die op korte tijd grote hoeveelheden alcohol drinken, lopen dit risico.
- De hypofyse is een klier die zich midden in het hoofd onder de hersenen bevindt. De hypofyse is verantwoordelijk voor een heel aantal hormonen, waaronder het groeihormoon. Veel drinken op jonge leeftijd kan daardoor groeistoornissen in de hand werken.
- De hersenen ontwikkelen zich tot men ongeveer 23 jaar is. Tot die tijd zijn ze extra kwetsbaar voor giftige invloeden. Overmatig drinken vanaf jonge leeftijd kan dan voor onherstelbare beschadigingen zorgen. Hierdoor worden denkprocessen, geheugen en zelfcontrole negatief beïnvloed.
- Vanuit verscheidene wetenschappelijke studies neemt men aan dat mensen die 10 tot 15 jaar lang 25 glazen alcohol per week drinken, wellicht lichte hersenschade zullen oplopen. Voor vrouwen ligt deze grens waarschijnlijk lager. Lichamelijke verslaving aan alcohol is dus niet noodzakelijk om toch schade op te lopen.
Video dr. Noorlander
Meer info
- Alcohol en ons brein: spreken we de waarheid als we dronken zijn?
- Alcohol en hersenen op stap.nl
- Animaties over de invloed van alcohol en andere drugs op de hersenen: www.jellinek.nl
- Meer over alcohol en geheugen: geheugenstoornissen